Antalya’nın Akseki ve İbradı ilçeleri ve köylerinde görülen, tamamen yöredeki ağaç ve taş kullanılarak harç veya çimento kullanmadan yapılmış yöreye özgün mimari yapılara düğmeli evler deniyor. Evlerde kullanılan ahşapta Toros Dağlarının yüksek kesimlerinde yetişen Sedir ağacı kullanılıyor.
Evlerin dış ve iç duvarlarında, dışarıdan görünen ahşap kısımlar düğme gibi göründüğünden düğmeli evler olarak adlandırılmış. Anadolu’nun hiçbir yerinde rastlanmayan bu özgün mimari, ahşap iskeletli çerçeve sistemi ve taş yığma duvarın birleşimiyle oluşan karma bir sistemle inşa ediliyor.
Ormana Köyü’nde bazılarının restore edildiği, bazılarının yıkılmaya yüz tuttuğu bazılarında ise hala yaşamın olduğu 300’den fazla tarihi ev yer alıyor. Düğmeli evler depreme dayanıklı ve yüzlerce yıl çürümeye dayanıklı özelliğine sahip.
Doğayla uyumlu Düğmeli evlerde sadece taş ve ahşap kullanılıyor. Taşlar da herhangi bir taş ocağından değil de Toroslarda toplanan taşlardan yapıldığından, yörede taş ocaklarının çevreyi tahrip edici etkilerine rastlanmıyor. Kolayca toplandığından temini için fazla işgücü kullanılması da gerekmiyor.
Düğmeli Evleriyle ünlü ormana Köyü
Ormana evleri, kuru duvar tekniği denilen harç kullanılmadan toplama taşlarla yapılıyor. Düğmeli evlerin yapımında yapıcı ustası ve duvarcı denilen 3 usta ve en az iki amele oluyor.
Her 2 usta karşılıklı çalışarak, hatıl denilen, kuru duvardaki yükleri taşıması amacıyla konan 5-6 metre uzunluğundaki ahşap kalasları diziyor. Üçüncü usta ise duvarın iki yüzü boyunca konan hatılları, piştuvan denilen, 1-2 cm derinliğinde kertmeleri olan sedir ağacından yapılmış tahtalarla kilitleniyor.
Uzun olan hatıl, tırnaklı geçmiş ve duvarın dışına uzamış piştuvan
